Çaycuma ilçesine Kayıkçılar Köyünde yaşayan Ramazan (55) ve Zuhriye Yıldız (54) çifti evde yedikleri turşu ve pekmezin ardından evlerinde rahatsızlandı. Çift önce ilçedeki sağlık kuruluşuna başvurdu. Çift ardından BEÜ Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi’ne sevk edildi. Burada tetkikleri yapılan çift yoğun bakıma alındı. Yedikleri konserveden zehirlendikleri tahmin edilen ve hastalıklarına sebep olduğu düşünülen ölümcül gıda zehirlenmesi olan ‘Botulizm’ nedeniyle hayati tehlikeleri süren çiftin tedavileri sürüyor.
‘Nadir görülen ölümcül zehirlenme’
Bu tür zehirlenmelerin nadir görüldüğünü aktaran Bülent Ecevit Üniversitesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı Doç Dr. Özcan Pişkin, bu tür zehirlenme vak’alarının konserve, fırında alüminyumda pişirilen patates, ev yapımı salça ve süt ürünleriyle bulaşabileceğini aktardı. Zehrin; sarin gazından bile 100 bin kat daha güçlü olduğunu aktaran Pişkin, “Geçen pazartesi günü Çaycuma Devlet Hastanesi’ndeki doktor arkadaş bizleri aradı. Solunum sıkıntısı nedeniyle yatırdığını ve tanıyı koyamadığını aynı şekilde eşinin de bir gün önce solunum sıkıntısı yaşadığını Zonguldak Merkezdeki özel bir hastanede mekanik ventilatöre (solunum cihazı) bağlı olduğunu söyledi.
Bizde hastayı bize göndermesini istedik. Hasta bize geldikten sonra yaptığımız tetkik ve muayenede zehirlenmesi bizim normal sık gördüğümüz zehirlenme tablosuna benzemiyor çünkü bütün tetkikler nofrmaldi. Yine hastanın eşinin bir gün önce benzer şikayetlerle Zonguldak Atatürk Devlet Hastanesine başvurduğunu öğrendik.
Ulusal Zehir Danışma Merkezi ile irtibata geçtik. Yaptığımız görüşmeler, tetkikler neticesinde Klostriolim Botulinum mikrobunun sebep olduğu Botulinum toksini tanısını koyduk. Bu toksin oldukça nadir görülen yeryüzündeki en zehirli toksinlerden biri. Biz hızlı bir şekilde İl Sağlık Müdürlüğü’nü, Tarım İl Müdürlüğü’nü ve Ulusal Zehir Danışma Merkezi’ni alarma geçirdik. Geç kalmamıza rağmen Ankara’dan hızlı bir şekilde anti toksinini onaydan geçirttik ve tedaviye başladık. Ancak çok fazla yanıt alamadık çünkü antitoksinin etki edebilmesi için ilk 24 saatte müdahale edilmesi gerekiyor. Buna rağmen ısrarlı taleplerimiz doğrultusunda tedavisine başladık. Şuan karı koca yoğun bakımda tedavileri devam ediyor” diye konuştu.
“Nereden bulaştığını bilmiyoruz”
Çiftin en son ne yediğini bilmediklerini ve yakınlarının söylemlerinden yola çıktıklarını ifade eden Pişkin, “Botulinum toksini nadir görülüyor ama yapılan çalışmalarda uygun koşullarda iyi pişirilmemiş konservelerden bulaşıyor. Yine yapılan çalışmalarda alüminyum folyoda fırında pişirilmiş patateste, ev yapımı salçada, süt ürünleriyle bulaşabildiği biliniyor. Ülkemizde en çok uygun ısıda ve uygun pişirilmemiş ev yapımı konservelerden bulaştığını biliyoruz. Hastamızın ne yediğini bilmiyoruz. Hasta yakınları net bir şey ifade etmiyorlar. Evde konserveleri varmış ama emin değiliz. Birde hasta yakınları deve sucuğu yediğini ifade ettiler. Tarım İl Müdürlüğü konu hakkında çalışmalarını sürdürüyor” ifadelerine yer verdi.
“Uygun ısı olmadan tüketmeyin”
Kapağı şişen veya kapağı paslı olan konservelerin kesinlikle tüketilmemesi konusunda uyaran Doç. Dr. Pişkin, “Kapağı şişmiş ya da kapağı paslı konserveleri kesinlikle tüketmemelerini konservelerde renk değişimine uğramış kokusu değişmiş ürünleri tüketmemelerini ve bütün gıdaları uygun ısıda pişirildikten sonra tüketmesini tavsiye ediyoruz. Literatür çalışmasında var yine toplu yenen yemeklerden sonra Trabzon’da 24 vak’alık bir seri var. Yine benzer şekilde 6 ailenin etkilendiği bir durum var. Çok tehlikeli bir zehir bir gramı uygun verildiği takdirde 1 milyon insanı öldürecek kadar güçlü bir zehir. Hatta sarin gazından 100 bin kat daha güçlü olduğu söyleniyor” dedi.
“Doktor şüphelenince zehirlenme olduğunu öğrendik”
Ramazan Yıldız’ın kardeşi Osman Yıldız, yaşanan olayları gazetecilere anlattı. Yıldız, “Olay Perşembe günü akşam saatlerinde meydana geldi. ilk olarak Çaycuma sevgi tıp polikinliğine sevk ediliyor. Karın ağrısı şikayeti diye serum takılıp geri gönderiyorlar. Sonra tekrar şikâyeti üzerine Çaycuma Devlet Hastanesine getirdim. Burada da tekrar serum takılıp filmleri çekildi. Doktor durumdan şüphelenip tetkikleri yapıldı.
En son buraya sevk edildik ve zehirlendiğini burada öğrendik. Tedavileri burada devam ediyor. Ne yedikleri hakkında pek bir bilgim yok. Konserve kavanozu olarak turşu açmışlar birde pekmez kendi yaptığımız doğal pekmezden yemişler pekmezin kokusunun tuhaf olduğunu söylediler ama tam kesin olarak bir şey bilmiyoruz” şeklinde konuştu.
Öte yandan 2015-2017 yılları arasında saptanan 446 botulinum zehirlenmesi yaşandığı ve bu vak’aların 36’sının ölümle sonuçlandığı öğrenildi. İncelenen vak’alarda kapağı bozuk, çizik yada şişmiş konservelerin olduğu belirtildi.
Sertaç Özdemir – Barış Doğan
