Erken uyarı sistemi üzerine doktora yapan, yer ve yapı mühendisliği firmasının temsilcilisi olan elektronik ve haberleşme yüksek mühendisi Süleyman Tunç ve ekibi, İzmir’de fay noktalarına yakın yerlere erken uyarı sistemi kuracak. Olası depremde kuracakları erken uyarı sistemi sayesinde bölgenin doğalgazını kesip, hızlı tren ve metro hatları ile çeşitli kurumlara sistem üzerinden mesaj gönderecek.
“DEPREMİN YER VE BÜYÜKLÜĞÜNÜ HESAPLAYIP İLGİLİ YERE İLETİYORUZ”
İzmir’de faya yakın noktalara erken uyarı sistemi kurmayı planladıklarını söyleyen Süleyman Tunç, “Erken uyarı sistemi bir deprem olduktan sonra, deprem dalgaları ve yıkıcı dalgalar şehir merkezine varmadan evvel biz sistemler tarafından bu dalgaları özellikle ilk dalgaları dedekte ediyoruz. Bu dalgalardan depremin büyüklüğünü ve yerini hesaplayarak ilgili yerlere iletiyoruz. Doğalgaz şirketleri, tren yollarını ya da hastaneleri uyarı sinyali göndererek erken uyarı yapmış oluyoruz. Bunun için uzun zamandır bu proje üzerinde çalışıyoruz. Bursa bölgesi için bir projemiz var ama aynı zamanda yeni bir projeye daha adım atıyoruz. Yeni bir yöntemle İzmir’de erken uyarı projesini başlatacağız. Tahmin ediyorum 1 hafta içerisinde İzmir içerisinde bunun kurulumunu yapacağız.” dedi.
“ETKİYİ AZALTABİLMEK AMACIYLA YAPILAN ÇALIŞMA”
İzmir’de Çeşme ve Selçuk’a erken uyarı sistemi kurmayı planladıklarını ifade eden Tunç, “İzmir’de faya yakın yerlere kurmayı düşünüyoruz. İlk etapta düşündüğümüz noktalardan biri Çeşme, bir tanesi de Selçuk tarafı olacak ama henüz hocalarımız bu konuda çalışmalarını bitirmedi. En aktif, en rahat ulaşabileceğimiz alanları seçmek için çaba harcıyoruz. Bu iki noktada bu sistemi kurduğumuz zaman olası bir depremin dalgaları İzmir’e varmadan yaklaşık 8-10 saniye önce biz uyarıyı almış olacağız. Bununla ilgili doğalgazı kesme, hızlı tren, metro ya da diğer ilgili kurumlara direkt olarak bu mesajı göndereceğiz. Onlar da bu sinyali aldıkları zaman otomasyonlarında kullanabilirler. Yapmak istedikleri ne varsa bu sinyali alarak asıl yıkıcı deprem dalgaları şehre varmadan kapatma işlemini başlatmış olurlar. Bu sistem sayesinde deprem sonrasında oluşabilecek yıkıcı veya yakıcı hasarların önüne geçilebilecek. Yani etkiyi daha azaltabilmek amacıyla yapılmış bir çalışma bu.”
“7-8 SANİYELİK BİR SÜRE KAZANMAYI PLANLIYORUZ”
AFAD ile Bursa’da kurdukları sistemden olumlu sonuçlar aldıklarını belirten Tunç, “İstanbul’da kurduğumuz bir istasyon var, aynı zamanda Bursa bölgesine başka bir erken uyarı sistemi kurduk AFAD ile beraber, onunla ilgili aldığımız olumlu sonuçlar var. Dolayısıyla 3-4 koldan erken uyarıları test ediyoruz, ülkemiz için en uygun, en doğru ve en hızlı olanı seçmeye çalışıyoruz. Bu tamamen bizim kurduğumuz sensörler ile depremin merkezine olan uzaklığıyla ilişkili bir durum. Maalesef Türkiye’de ve İstanbul’da genelde faylar şehir merkezine çok yakın geçiyor. 50 kilometre gibi bir uzaklığı var. Bu da bizim 4-5 saniye gibi bir süremizin olduğunu gösteriyor. İzmir’deki bu son deprem İzmir merkezine 70-80 kilometre uzaklıkta olduğu için 7-8 saniyelik bir süre kazanmayı planlıyoruz. Ülkemizde faylar şehir merkezine çok yakın olduğu için Japonya gibi bin kilometre uzaklıktaki bir faydan deprem gelmiyor, çok daha yakından geliyor. Bu nedenle sürelerimiz çok daha kısıtlı maalesef” diye konuştu.
