Emlak sektörünün pandemi sürecinde ciddi sıkıntı içerisine girmesinin sonucu olarak 2021 yılını değerlendiren Denizhan Erkoç, bu yıl müteahhitlerin kentsel dönüşüm projelerine yanaşmadıklarını açıkladı.
Emlak ve Gayrimenkul Yazarı Denizhan Erkoç, Türkiye’de öncelikli dönüştürülmesi gereken 6,7 milyon konutun varlığına dikkat çekerek “Ancak kentsel dönüşüme müteahhitler yanaşmıyor.” dedi. Kentsel dönüşüme müteahhitlerin yanaşmama nedenlerini de açıklayan Denizhan Erkoç, özellikle yüksek faiz döneminde satışların durmasının en önemli etken olduğunu söyledi.
KENTSEL DÖNÜŞÜME MÜTEAHHİTLER YANAŞMIYOR
Denizhan Erkoç, Türkiye’nin deprem gerçeği ile birlikte binaların yenilenmesi hamlesinde aktif rol alan müteahhitler kazanç olmadığı için son iki yıldır kentsel dönüşüm projelerine yanaşmadığını söyledi. Denizhan Erkoç, kent merkezlerindeki dönüşümlerin müteahhitler için cazibesini kaybettiğini belirterek “Türkiye’de öncelikli dönüştürülmesi gereken 6,7 milyon konut var. Bunun 1,5 milyonu acilen dönüşmesi gereken konutlar. Bunun 300 bini İstanbul’da. Ancak kentsel dönüşüme müteahhitler yanaşmıyor. Son iki yıldır ekonomideki daralma ile birlikte finansmana ulaşmada zorluk çeken müteahhitler satışların da düşmesi ile yeni kentsel dönüşüm projelerine girmediler. Kentsel dönüşümden ellerindeki konut stoklarını eritmeye çalıştılar.” dedi.
2021 YILINDA MÜTEAHHİTLER NE YAPACAK
Türkiye’de kentsel dönüşüm seferberliği 2012 yılında İstanbul Gaziosmanpaşa’da başladı. O günden bugüne 1 milyon 400 bin konutun dönüşümü sağlandı. Sadece İstanbul’da 72 bin bina, 370 bin bağımsız bölüm yıkılarak yenilendi. Bu dönüşümde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na bağlı olan TOKİ 137 bin bağımsız bölümü dönüştürdü.
Emlak ve Gayrimenkul Yazarı Denizhan Erkoç, bu rakamlar ışığında şu değerlendirmeyi yaptı: “TOKİ kentsel dönüşümün baş aktörü. Rakamlardan da bu anlaşılıyor. Kentsel dönüşüm projesinde var olmak müteahhitler için bir anlamda vatan millet meselesi oldu. Kârlı olmamasına rağmen kentsel dönüşüm projelerinde yer alan müteahhitler oldu. Bir anlamda işlerinin zekâtını ödediler. Ülkeye karşı sorumluluklarını yerine getirdiler.”
2021 yılında da kentsel dönüşüme yanaşmayacaklarını söyleyen Denizhan Erkoç, yüksek faizlerin bunda büyük etkisinin olacağını söyledi. Güncel konut kredi faizlerinin ortalama 1.67 civarında olduğunu hatırlatan Denizhan Erkoç şunları söyledi: “Finansman sıkıntısı içinde olan pek çok müteahhitlik firması var. Bu firmalar zaten kentsel dönüşümde yer almak bir yana krizden çıkmaya çalışıyorlar. Diğer kesimde yer alan müteahhitler ise yüksek konut kredisi faizinin olduğu sistemde satış yapamayacağını görüyor. Geçtiğimiz yıllarda pek çok firma bankaların kredilerinin dışında, kendi finans kaynaklarını alıcıya sunarak vadelendirme yaptı. Şimdi finans sıkıntısı var. Dolayısıyla ne müteahhit firma ne de banka alıcıya düşük faizli kredi sunamayacak. Bu şartlarda da satamayacağı projeye müteahhit girmeyecek.”
Denizhan Erkoç, yeni yönetmeliğe göre kentsel dönüşüm projesi yapan müteahhitlerin yüzde 10 teminat vermeden ruhsat alamadıklarını da hatırlattı. Erkoç, “Mali yeterliliği olsa da müteahhit firma 2021 yılındaki kredi faizlerinden dolayı önünü göremeyecek. Şu da var ki vatandaşla anlaşma yaptığı halde inşaata başlamayan ya da başlayıp yarım bırakılanlar için de fesih süreci işleyecek. Müteahhitle yapılan sözleşmelerde inşaatın 1 yıl başlamaması veya 6 ay durması gibi hallerde bina veya arsa sahiplerince tek taraflı olarak fesih hakkı kullanılacak. Tüm bunlar satış yapamayacağını öngören müteahhitin 2021 yılında kentsel dönüşümden uzak kalmasına neden olacak.” dedi.
2021’DE DEVLET MÜTEAHHİTLERE TEŞVİK VERMELİ
Denizhan Erkoç, kentsel dönüşümde müteahhit firmaların finans sorununa devletin el atması gerekeceğini de söyledi. Erkoç, evini kendisi yıkıp yenileyen vatandaşlara verilecek olan kredi faizinin yarısının devlet tarafından ödendiğini hatırlatarak şunları söyledi: “Bina sahipleri evlerini müteahhite verip yaptırırlarsa, devlet ve bankalar müteahhide kredi faizi için bir indirim yapmıyor. Halbuki müteahhit, yaptığı dairelerin ve işyerlerinin en az yarısını arsa sahiplerine veriyor. En azından, riskli bina mal sahiplerine verilen dairelerin finansmanı için kredi kullanan müteahhide, bu finansman faizinin yarısı devletçe geri ödenmelidir. Evlerini müteahhit aracılığıyla yenileyenlere, evlerini kendileri yenileyen kişilere uygulanan tüm teşvik ve yardımlar da uygulanmalıdır. 2021 yılında müteahhitleri kentsel dönüşüm sisteminin içinde tutabilmek için bunun yapılması şart olacak.”
