M.Ö. Helenistlik dönemde Bithynia Kralı İkinci Prusias’a (M.Ö. 185-149) ait olduğu tahmin edilen mezarın son durumu görenleri üzüyor. Halk arasında Berberkaya olarak bilinen yerdeki anıtın uzunluğu 5.5, genişliği ise 4 metre. Çok eski yıllarda uzak bir yerden İznik ilçesine getirilen lahit kaydırılıp düştükten sonra parçalandı. Uzun seneler sonra 1960’lı yıllarda onarılan lahit, art niyetli kişiler tarafından tekrar parçalandı. İçerisinde mezar olmayan lahdin sprey boya ile boyanması ve içerisinde oluşan pislik görenlerin tepkisini çekiyor.
Helenistlik döneme ait tek eser
Öte yandan bu kral lahdi Helenistlik döneme ait tek eser. Tek parça taştan yapılan eser, üçgen alınlıklı ve kırma çatılı. Lahdin üzerinde sade dekoratif benzemeler, silimler ve kabartma göbeği motifler yer alıyor. Sanat tarihçisi Doğan Özgün Kolaç, “İznik adına önemli bir yerdeyiz. İznik ilçesinde Helenistlik yapı olarak bilinen tek yapı burasıdır. 2200 yıl öncesinden beri ayakta kalmış. 1953 senesinde defineciler tarafından patlatılan lahdin orijinal hali bozulmuş. 17 parçaya ayrılmış. İznik için büyük bir kayıp. Eski eserler için birçok defa ayağa kaldırılması konuşulur. Yetkililer tarafından daha fazla önem verilmesi gerektiğini düşünüyorum. Bu eserin tekrar turizme kazandırılması gerekiyor. İznik’te birçok tahrip edilen yer var. Bu, insanların eğitim eksikliğinden kaynaklanıyor. Bu eserin üstüne yazı yazmak, sağına soluna bir şey çizmek tahribattan başka bir şey değil. Eser doğal yollardan zarar görebilir. Deprem olur yıkılır. Bunu anlayabiliriz, ama insanların buna müdahale ederek zarar vermesi son derece ayıp” diye konuştu.
Samet Doğru – Halil Ataş
